Gids in Sarajevo

Om 10.30 uur haalt Lola ons op. Hij rijdt in een VW Jetta van 27 jaar oud met 570.000 km. op de teller! Alles is vernieuwd behalve de motor. Hij rijdt best, maar is van binnen hartstikke oud. Geen gordels achterin bv.
De toer begint niet ver van de camping. Vlakbij het park waar we gisteren doorheen gelopen zijn om boodschappen te doen. Hier zijn resten van een Romeinse nederzetting gevonden, Aquae Sulphurae.
Lola laat ons van alles zien in de stad, en het duizelt ons soms. Heel veel van de laatste oorlog, en we beginnen met de tunnel onder het vliegveld door. Sarajevo was 3 jaar belegerd door de Serviërs. Met moslims aan weerskanten van het vliegveld, dat een no-go area was. Om toch spullen te kunnen overbrengen en contact te houden is er een tunnel gegraven van 1.60 mtr. hoog, 1 mtr. breed en 800 mtr. lang. In de tuin van woonhuis, dat nu een museum is. Je kunt 20 mtr. de tunnel inlopen, de rest is opgevuld omdat men bang was dat het vliegveld in zou zakken op deze plaats.
Een video laat beelden zien hoe het toeging in de tunnel, een constante stroom van wapens, goederen en mensen. In de bergen zaten de Serviërs, en die kregen weer geld van de moslims zodat ze niet schoten op de mensen die uit de tunnel kwamen?! Op een gegeven moment wist iedereen van het bestaan af.
De hele oorlog was één grote politieke rotzooi, maar dat is volgens ons altijd zo.
Overal zie je nog de inslagen in de gebouwen, en veel kapotgeschoten gebouwen. Lola vertelt ons over hoe vals de berichtgeving vaak was, om de ene of de andere partij te promoten. We zien de bibliotheek die herbouwd is, de plek waar kroonprins Franz Ferdinand en Sofie van Oostenrijk zijn vermoord in 1914, we drinken koffie in een nieuw opgebouwd hotel dat bovenin een restaurant heeft dat in 2 uur ronddraait met een mooi uitzicht op de stad.
We eten in de binnenstad een Bosnische specialiteit, worstjes met Turks brood, lekker.
Dan moet Lola zaken regelen en krijgen we een half uur om zelf wat rond te lopen en te winkelen.
We kopen een paar ansichtkaarten en vergapen ons aan allemaal “Oosterse” blingbling. Kannetjes, kopjes, oorbellen etc. Koper en zilver. Jurken, broeken, tassen, hoeden.
Lola komt terug en we kijken in een orthodoxe kerk, een moskee van buiten, en overal is een verhaal bij. De straat van de sluipschutters, de overdekte markt. De markt waar in 1995 door Servisch mortiervuur 37 mensen omkwamen en de internationale gemeenschap uiteindelijk tot luchtaanvallen op Servisch geschut deed besluiten.
De eeuwige vlam, ter nagedachtenis aan de slachtoffers van de 2e wereldoorlog.
O, die is nu uit, zeker door de plensbui van zonet. Nee, zegt Lola met een lachje, het zal meer het gas zijn.
We gaan naar het appartement van Carla en Lola. Daar drinken we een glaasje slizovitc (hoe schrijf je dat?) en koffie. Dit appartement heeft in de vuurlinie van de Serven gelegen. Overal inslagen te zien, bijna overal nieuwe vensters want die lagen er allemaal uit. Wat een eng idee als je dat van zo dichtbij ziet. De ouders van Lola woonden hier en zijn gevlucht naar Servië. Hierna gaan we naar hun familiehuis in een nabijgelegen dorpje, waar Lola en Carla verbleven in de oorlog. Het huis is al lang in de familie, voor de oorlog woonden er allemaal familieleden in de buurt maar die zijn na de oorlog weggegaan omdat dit gebied eerst Servisch was, maar toen door de verdeling aan de moslims toeviel. De familie was bang voor represailles en vertrok. Dus nu zijn alle buren moslim, en in de lege huizen van de vertrokken Serviërs getrokken, of nieuw gebouwd. Want dit werkte vice versa: ook moslims durfden niet meer in een Servisch gebied te wonen en vertrokken.
Tijdens de oorlog zaten Lola en Carla vrijwel opgesloten, je kon de stad niet in, geen elektriciteit, ook geen water want dat werd opgepompt, het was werken om te overleven.
In die tijd tolkte Lola voor de UN, en zo kwam hij nog wel es aan spullen.
We drinken zijn zelfgemaakte rode wijn,(lekker) en krijgen een fles mee. Daarbij stukjes vers brood en plakjes zelf gerookte ham van het zelf geslachte varken.
Wat is dit een bijzondere dag! We zijn blij dat Lola dit met ons wilde doen, en we waarderen het dat hij ons een klein kijkje in zijn privé leven geeft.
Het is al donker als we terug naar de camping gereden worden.
We hebben vandaag heel wat afgepraat en ook dingen gevraagd. Lola zegt dat we de € 1,- die we betaalden voor we de grens overgingen, een soort eco belasting is. Gisteren in het restaurant werd ons verteld dat we, als we met Visa betaalden, 3 % extra moesten betalen. En dat hebben we bij de receptie inderdaad gedaan. We vroegen Lola waarom dat was en hij werd furieus. Dat mag helemaal niet, die 3% moet de uitbater zelf betalen (ik denk dat dat bij ons ook zo is) en het werkt ook zwart betalen in de hand want als je cash betaalt is het dus goedkoper en kun je makkelijker sjoemelen. Hij ging gelijk aan de telefoon hangen, want als je toeristen in je land wilt hebben moet je vooral zoiets NIET doen. Later heeft Carla een brief opgesteld en die hebben wij ondertekend, in de trant van dat we verbaasd waren dat we 3% extra moesten betalen. Hij gaat daar iets mee doen, misschien wel dreigen met de inspectie of zoiets. Ook is dit de laatste keer dat de ANWB op deze camping komt staan, hij kijkt al naar een nieuwe camping hier in de buurt. Want het sanitair is werkelijk onder de maat, wel schoon, maar te weinig toiletten en veel kapotte douches. Toen hij hoorde dat we daar €25 per nacht voor betalen was hij werkelijk verbijsterd.
Morgen vertrekken we naar Blagaj, een superkleine camping onder Mostar.
Het mailadres van Lola is: vanderven@smartnet.ba